Borçlanma askerlik, yurt dışı çalışma süreleri, kadınlara özel olarak yurt dışında ikamet etme süreleri gibi 2008 yılında sosyal güvenlik kapsamında hayatımıza giren doğum borçlanması sürelerini ifade eden bir hak.
Böylesi süreler iş ve sigortalılık ilişkilerinde inkıtalara sebep olduğundan Yasa koyucu deyimi yerindeyse bu süreleri satın alarak hizmete saydırmanın yolunu açmış bulunmakta.
Doğum borçlanmasının sigortalılık başlangıcından önceki süreler için tanınmıyor olmasından ötürü daha çok bu açısı konuşulmakta.
Yalnızca sigortalılıklar kapsamında değil, kendi içlerinde de ayrı sistemlerden oluşuyor. Örneğin 1988 yılını ödemekle, 1997 yılını ödemek ya da 1999 yılını ödemek aynı anlama gelmiyor. Aynı şekilde 2002 yılını ödemek ile 2007 yılını ödemek aynı olmadığı gibi 2009 yılını ödemek de aynı anlama gelmiyor. Ödenen para aynı bile olsa karşılığında alınan aylık değerleri aynı olmuyor.
Bu ayrımlar tamamı ile SSK aylık bağlama sisteminden dolayı olmakta. 2000 yılı öncesinde gösterge-katsayı sisteminin uygulanması ve son 10 yıl veya son 5 yıla bakarak karar verilmesi, 2000 yılından beri prime esas kazançların “2008 Ekim ayına kadar enflasyon + büyüme hızının yüzde yüzüne” dayanan güncelleme katsayısıyla düzenlenmesi, 2008 Ekim ayından itibaren ise “Enflasyon + büyüme hızının %30’una” dayanan güncelleme katsayısıyla güncelleme işlemi uygulanması gibi ayrı ayrı üç sistemin uygulanması kendine özgü bir farklılık yaratıyor.
Bununla beraber sigorta primine esas kazanç (SPEK) matrahları taban ve tavanları arasındaki fark 2000 yılı öncesinde az iken önce 3,5 katına sonra 4 katına sonra 5 katına ve en nihayet 2004 yılından itibaren 6,5 katına çıkarılmış olması.
Üçüncü farklılık ise misal 5400 gün için 2000 öncesinde (düşük göstergeliler için bile yüzde 61 aylık bağlama oranı uygulanırken, 2000-2008 arası için yüzde 45, 2008 sonrası için ise yüzde 30 aylık bağlama oranı uygulanıyor olması.
Yani emekliliğe ulaşmak bakımından eksik olan unsur gün sayısı ise borçlanmak elbette kesin gerekli. Ama günümüzde emekli aylığına ulaşmak açısından en çok engel olan koşul yaş şartı oluyor. Doğum borçlanması istisnalar haricinde yaşı etkileyen bir unsur olmadığı için de borçlanma yapmak için isabetli bir karar vermek gerekiyor. Bu sebeple de doğum borçlanmasının aylık bağlama sisteminin elverdiği ölçüde fayda sağlayacağının göz ardı edilmemesi, üzerinde uzman hesabıyla iyi durulması, hesabının iyi yapılması gerekiyor.